B

Zonder zichtrekening is het moeilijk om je geldzaken te regelen. Daarom heeft iedereen in ons land recht op een basisbankdienst bij een bank naar keuze. Een zichtrekening met kaart maakt deel uit van die basisbankdienst.  De bank mag je aanvraag normaal niet weigeren, tenzij:

• je al bij een andere bank een basisbankdienst krijgt
• je al bij een andere bank 6.000 euro op een rekening hebt staan of 6.000 euro schuld hebt
• je fraude hebt gepleegd

Let op: De basisbankdienst is niet noodzakelijk volledig gratis. 

Meldpunt: Als je rechten niet werden gerespecteerd, of als je het slachtoffer bent van misleiding, bedrog, fraude of oplichting, kun je terecht bij meldpunt.belgie.be. Het meldpunt geeft je advies over hoe je het best je belangen kunt verdedigen. 

Infofiche: Financiële begeleiding, Sociale rechten en voordelen

Heb je een conflict met je partner, je buur, je (huis)baas, collega of een andere persoon? Je hoeft niet meteen naar de rechtbank. Je kunt bemiddeling starten vanuit vrijwillige keuze om een gerechtelijke procedure te vermijden. Je kunt het traject ook op elk moment stopzetten.

Er bestaan verschillende soorten bemiddeling, maar ze hebben allemaal iets gemeen: je zoekt samen met een onpartijdige bemiddelaar naar een oplossing. De bemiddelaar geeft informatie en helpt onderhandelen. Je gaat op zoek naar een overeenkomst die voor iedereen aanvaardbaar is en waarbij ieders belangen gerespecteerd worden. De bemiddelaar legt je dus geen oplossing op (de rechter wel!). Er is er geen enkele tussenkomst van de rechter, bij een minnelijke schikking wel. Als je dat wil, kan een erkende bemiddelaar het akkoord wel afdwingbaar maken (homologatie door de rechtbank). De afspraak krijgt dan dezelfde waarde als een vonnis van de rechter.

Op de website van de federale bemiddelingscommissie vind je meer info over bemiddeling (soorten, voordelen, praktisch, ...), over de kosten van een bemiddeling en kun je zoeken naar een bemiddelaar.

Tip: Bemiddeling (privé) is niet gratis, maar wel goedkoper en zeker sneller dan een gerechtelijke procedure. 

Tip: Kun je de kost van de erkende bemiddelaar niet betalen? Vraag na bij het justitiehuis of bureau voor juridische bijstand of je recht hebt op (gedeeltelijk) gratis bijstand. Of, als je een verzekering voor rechtsbijstand hebt, vraag aan je verzekeraar of bemiddeling opgenomen is.

Infofiche: Bemiddeling in familiezaken, Bemiddeling in sociale zaken, Burenbemiddeling, Bemiddeling in strafzaken (tussen dader- en slachtoffer), Ombudsdiensten, Onderwijsbemiddeling, Bemiddeling bij jeugddelict

Je hulpverlener is gebonden door het beroepsgeheim, dat wil zeggen dat hij geen informatie met anderen deelt zonder toestemming van de cliënt. Enkel binnen het eigen team deelt je hulpverlener informatie met zijn teamcollega’s en de teamverantwoordelijke. Het beroepsgeheim blijft altijd gelden, ook wanneer de hulpverleningsrelatie beëindigd is. 

Er zijn vier situaties waarin het beroepsgeheim vervalt:

• voor een rechtbank of een parlementaire onderzoekscommissie, als het onderzoek dat vereist (zie spreekrecht van de hulpverlener)
• bij ouders van een minderjarige, aangezien zij aansprakelijk zijn en beslissingsrecht hebben over fundamentele aspecten van de opvoeding zoals onderwijs en gezondheid
• als de betrokken persoon akkoord gaat, wilsonbekwaam is of er een noodsituatie dreigt
• om leidinggevenden op de hoogte te brengen; dan ontstaat er een gedeeld beroepsgeheim

Als schoolverlater van minder dan 25 jaar (ongeacht of je wel of niet afgestudeerd bent) moet je je zo snel mogelijk inschrijven als werkzoekende bij de VDAB. Wanneer blijkt dat je nog niet voldoende hebt gewerkt om een werkloosheidsuitkering te ontvangen, moet je een beroepsinschakelingstijd doorlopen van 12 maanden. Wanneer deze periode voorbij is, heb je misschien recht op een inschakelingsuitkering.

Neem contact op met een uitbetalingsinstelling (ABVV, ACLVB, ACV of HVW). Je uitbetalingsinstelling zal in jouw naam bij RVA een uitkering aanvragen. 

Infofiche: Werkloosheidsuitkering, Werk zoeken, VDAB-opleiding

Om als buitenlander (geen EER-onderdaan)  in België als zelfstandige aan de slag te kunnen, heb je een beroepskaart nodig. Een beroepskaart is meestal 2 jaar geldig. Zo heb je voldoende tijd om je zelfstandige activiteit te ontwikkelen. Een beroepskaart voor buitenlandse ondernemers vraag je aan bij een ondernemingsloket van je keuze. Hier vind je meer info.

Tip: Het ondernemingsloket helpt je ook om de nodige kennis te vergaren: basiskennis bedrijfsbeheer, specifieke beroepsbekwaamheid, ... 

Infofiche: Starten met een eigen zaak, Begeleiding naar werk 

Een initiatief voor beschut wonen (IBW) begeleidt mensen met psychische problemen die geen nood hebben aan een permanent verblijf in een psychiatrisch ziekenhuis, maar die ook (nog) niet in staat zijn om volledig zelfstandig te wonen. Een IBW biedt hen een woonvorm waar ze begeleiding krijgen. Dat kan zijn onder de vorm van groepswonen (3-10 personen die samenhuizen) of individueel wonen.

Een IBW organiseert aangepaste dagactiviteiten voor de bewoners: sommigen volgen een opleiding, anderen werken of doen vrijwilligerswerk en nog anderen gaan naar een activiteitencentrum of naar de dagbehandeling van het psychiatrisch ziekenhuis.

Naast een individuele begeleider voor elke bewoner, komt er ook een 'gemeenschappelijk' begeleider wekelijks (of meerdere keren per week) langs. 

Infofiche: Beschut wonen

Beschutte werkplaatsen stellen bij voorrang personen met een beperking tewerk die blijvend of tijdelijk (nog) niet terecht kunnen op de reguliere arbeidsmarkt maar (extra)  begeleiding en ondersteuning nodig hebben. Om te kunnen werken in een beschutte werkplaats heb je een erkenning nodig van de VAPH. De doelgroep van sociale werkplaatsen is ruimer en richt zich tot alle uiterst kwetsbare werkzoekenden.

Het ultieme doel is om de werknemers door middel van ervaring te doen doorstromen naar een job binnen het normale economisch circuit. 

Tip: Op deze website vind je informatie over  diverse Vlaamse maatregelen en programma’s voor werk en sociale economie, waaronder de Beschutte  Werkplaatsen.

Infofiche: Maatwerkbedrijven, Werken op maat van mensen met een beperking, Doorstroomtrajecten

Bewindvoering is een beschermingsmaatregel die door de vrederechter wordt bepaald voor meerderjarige wilsonbekwamen die niet(meer) gehuwd (indeplaatsstelling) zijn en zelf geen regeling hebben getroffen via een zorgvolmacht. Het is een juridische regeling om geldige rechtshandelingen te stellen als je niet meer in staat bent om zelf beslissingen te nemen. Een bewindvoerder kan over de goederen waken, of – als dat nodig is – ook over persoonlijke rechten. In dat laatste geval ondersteunt de bewindvoerder je in beslissingen over trouwen, wonen, … De vrederechter geeft voorrang aan je ouders of familieleden. Je ouders kunnen samen aangesteld worden als bewindvoerder. Als er geen directe naaste ter beschikking is, dan zal de vrederechter kiezen voor een professional. In de praktijk is dit meestal een advocaat of notaris. 

Tip: Je kunt vooraf zelf een vertegenwoordiger aanduiden via een zorgvolmacht. Denk op tijd aan een geschikte regeling!

Infofiche: Rechtbanken, VAPH-aanvraag voor meerderjarigen, Patiëntendossier

Je kunt terecht bij een bijstandsorganisatie voor hulp bij de opstart en het beheer van je persoonlijke-assistentiebudget voor minderjarigen of van je persoonsvolgend budget voor meerderjarigen met een beperking. Een bijstandsorganisatie legt je al je opties concreet uit. Dat helpt je om goede keuzes te maken en dus zelf de organisatie van je ondersteuning in handen te nemen. Bijstandsorganisaties kunnen ook intensievere bijstand verlenen op jouw vraag. Deze intensieve bijstand kun je betalen met je persoonsvolgend budget. De kostprijs van het lidgeld en de dienstverlening vind je in de brochure of op de websites van de bijstandsorganisaties. Het is niet verplicht om de hulp van een bijstandsorganisatie in te roepen. Je hebt het recht om je budget volledig zelfstandig te beheren.

Infofiche: Bijstandsorganisatie

Sinds 1 januari 2020 wordt er een onderscheid gemaakt tussen (referentie)huurders en bijwoners voor de inschrijvings- en toewijzingsvoorwaarden voor een sociale woning. Alleen de toekomstige huurders moeten aan deze voorwaarden voldoen.

Wie is huurder?  

• de persoon die zich inschrijft
• de persoon die gehuwd is, wettelijk samenwoont of de feitelijke partner is van de persoon die zich inschrijft én die bij aanvang van de huurovereenkomst mee in de sociale woning komt wonen.

Er kunnen maximum 2 personen als huurders beschouwd worden. Zij moeten voldoen aan alle inschrijving- en toelatingsvoorwaarden, ondertekenen de huurovereenkomst en zijn verantwoordelijk voor de personen die bij hen inwonen (= de bijwoners).

De sociaal verhuurder kijkt niet meer naar het inkomen van de referentiehuurder van 3 jaar terug, maar naar het meest recente aanslagbiljet.

Wie is bijwoner?

Alle andere personen die in de sociale huurwoning wonen, zijn bijwoners (bijvoorbeeld werkende kinderen of inwonende (groot)ouders-, ...). Zij moeten de huurovereenkomst niet tekenen noch voldoen aan de voorwaarden om er te verblijven. De huurders zijn verantwoordelijk voor de personen die bij hen inwonen.

Inkomens van bijwoners worden NIET meegeteld bij inschrijving en toewijzing, maar WEL voor wat betreft de bepaling van de huurprijs (met uitzondering van de meerderjarige bijwoner waarvoor kinderbijslag genoten wordt).

Infofiche: Woonmaatschappij, Sociaal Verhuurkantoor, Sociale leningen

Het Bijzonder Solidariteitsfonds is een bijkomend vangnet naast de ‘gewone’ verplichte ziekteverzekering (verzekering voor geneeskundige verzorging die je aangaat bij de hulpkas of een ziekenfonds). Dit fonds geeft aan patiënten met een zeer ernstige/zeldzame aandoening een financiële tegemoetkoming voor bepaalde medische verzorgingen, die NIET terugbetaald worden en die bijzonder duur zijn.

Meer info over het fonds en de aanvraagprocedure vind je op de website van RIZIV

Infofiche: Sociale voordelen gezondheid

Een buddy is geen hulpverlener, maar een vrijwilliger die geregeld tijd vrijmaakt en steun biedt aan iemand met een ondersteuningsvraag of een kwetsbaarheid. Dat kan zijn door te praten, contact te leggen met lotgenoten of samen leuke dingen te doen. Buddywerking draait om gelijkwaardige relaties en om sociaal contact in een vriendschappelijke en ongedwongen sfeer.

De duo-methodiek in een buddywerking helpt je om in een-op-een contact (opnieuw) vertrouwen te krijgen in mensen en je open te stellen voor de wereld rondom jou. Er bestaan buddywerkingen voor diverse doelgroepen en thema's binnen verschillende settings of sectoren (mensen met een psychische kwetsbaarheid, kansarmen, mensen met een migratie-achtergrond, in een multi-problemsituatie, met een beperking of ziekte, ex-gedetineerden, cliënten van CAW en OCMW…). Sommige buddywerkingen bieden naast persoonlijk en sociaal contact ook praktische ondersteuning: samen zoeken naar een woning, huiswerkbegeleiding, Nederlands oefenen, sporten en bewegen…Veelal zijn de buddywerkingen opgezet als een ‘project’ binnen een overkoepelende organisatie. Daarom is het moeilijk om een volledig overzicht te geven.

Ook zelfhulpgroepen en patiëntenverenigingen organiseren vaak een vorm van buddywerking. Bij sommige ziekenfondsen kun je terecht voor een buddy die je bijstaat in geval van gezondheidsproblemen. Het lokaal dienstencentrum brengt buren met elkaar in contact via het project buren voor buren.  

Infofiche: Zelfzorg (lotgenotencontact), Ziekenfonds (chronische ziekte), Buddywerking bij kanker, Buddywerking GGZ (psychische moeilijkheden),  Buddy bij de wieg (prenatale zorgverlening), Duo for a job (werk - mensen met een migratieachtergrond), Samen Gentenaar (taal - mensen met een migratieachtergrond)

Als je problemen hebt om je uitgaven onder controle te houden en je administratie op te volgen, zoals het op tijd betalen van je rekeningen, te veel spullen kopen die je eigenlijk niet nodig hebt, ...  kan budgetbegeleiding of budgetbeheer een mogelijke oplossing zijn.

Je leert hoe je jouw inkomsten en uitgaven kan beheren. Bij budgetbegeleiding doe je alles zelf. Een maatschappelijk werker staat je bij met raad en daad, maar je ontvangt zelf nog steeds je inkomsten en voert al je betalingen zelf uit. 

Bij budgetbeheer word je van dichterbij opgevolgd. 

Infofiche: Budgethulpverlening

Als je problemen hebt om je uitgaven onder controle te houden en je administratie op te volgen, zoals het op tijd betalen van je rekeningen, te veel spullen kopen die je eigenlijk niet nodig hebt, ...  kan budgetbegeleiding of budgetbeheer een mogelijke oplossing zijn.

Je leert hoe je jouw inkomsten en uitgaven kan beheren. Bij budgetbeheer zal een maatschappelijk werker je inkomsten in jouw plaats ontvangen en je vaste kosten (en/of schulden) betalen. Je krijgt leefgeld om eten mee te kopen of om andere (noodzakelijke) aankopen te kunnen betalen.

Budgetbegeleiding is minder ingrijpend. Daar blijf je zelf volledig verantwoordelijk voor je eigen budget.

• Voordeel budgetbeheer: je bent zeker dat alle rekeningen correct en tijdig betaald worden. Je kan geen onverantwoorde uitgaven meer doen.
• Nadeel budgetbeheer: je verliest een deel van je vrijheid omdat de maatschappelijk werker je inkomsten ontvangt.​​​​​​​

Infofiche: Budgethulpverlening

Wanneer je gedurende een langere tijd je energiefacturen niet betaalt en je schulden maakt bij je energieleverancier, kan de leverancier beslissen om een budgetmeter te plaatsen. Op die manier betaal je vooraf, kan je je verbruik in het oog houden en voorkom je dat je energieschulden nog hoger worden. Je kan er niet voor kiezen én je kan het ook niet weigeren. 

Er zijn aparte budgetmeters voor elektriciteit en gas. Op deze budgetmeters kan je krediet zetten, zoals je dat ook op een GSM kan doen. Je kan dan energie verbruiken tot dit krediet op is en dan moet je opnieuw herladen. Elk welzijnsbureau van het OCMW heeft zo'n oplaadpunt.