V

Als werknemer ben je vrij om te kiezen of je je wilt aansluiten bij een vakbond. Je kan kiezen tussen: het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV), de Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België (ACLVB) en het Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV). Het voordeel van een vakbond is dat je er altijd terecht kan als je problemen hebt met betrekking tot je werk, je loon, je baas, je werkuren, ... maar lidmaatschap is niet gratis.

De vakbonden worden ook  'uitbetalingsinstellingen' genoemd. Ben je niet aangesloten bij een vakbond, dan neemt de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkering (HvW) deze taak op zich. De diensten van de HvW zijn gratis, maar beperkter dan deze van de vakbonden.

Infofiche: Werkzoekenden, Uitbetalingsinstellingen, Werkloosheidsuitkering

VAPH staat voor Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. Het VAPH biedt budgetten en tegemoetkomingen aan personen met een handicap om hun zorg en ondersteuning op maat te financieren. De VAPH-sector is een sector in volle verandering. Sinds de invoering van de persoonsvolgende financiering zet het VAPH volop in om alle betrokken partners te informeren. Op hun website kun je zoeken naar een brochure of document met meer uitleg. Op de 'fact check'pagina vind je een overzicht van de meestgestelde vragen mét concrete antwoorden.

Om VAPH ondersteuning te kunnen krijgen, moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen:

• Je moet erkend worden als persoon met een handicap
• Je moet jonger zijn dan 65 op het moment dat je de eerste keer ondersteuning vraagt 
• Je moet in Vlaanderen of het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wonen 

Infofiche: Aanvraag budget VAPH, Hulpmiddelen en aanpassingen

Bij een vergunde zorgaanbieder kun je als meerderjarige met een handicap terecht voor niet-rechtstreeks toegankelijke (nRTH) zorg of ondersteuning. Het is de nieuwe benaming van de vroegere VAPH-voorzieningen voor meerderjarigen. De meeste vergunde zorgaanbieders hebben ook een rechtstreeks toegankelijk (RTH) aanbod. Wanneer beperkte hulp volstaat, kan je dus zonder VAPH-aanvraag of persoonsvolgend budget bij hen terecht. De nRTH-zorg en ondersteuning bij een vergunde zorgaanbieders betaal je met je budget via het systeem cashbesteding of voucherbesteding. Minderjarigen kunnen terecht bij erkende multifunctionele centra.

Een vergunde zorgaanbieder kan volgende ondersteuning aanbieden:

• dagondersteuning
• woonondersteuning
• individuele psychosociale begeleiding
• individuele praktische hulp
• globale individuele ondersteuning
• oproepbare permanentie

Tip: Je kunt je budget (enkel via cashbesteding) ook inzetten voor ondersteuning bij een niet-vergunde zorgaanbieder (bv. dienst gezinszorg, vrijwilliger, dienstencheques, vervoersdienst, mantelzorger, psycholoog of therapeut, …).

Infofiche: Niet rechtstreeks toegankelijke hulp (nRTH), Rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH)

Iedereen moet een verzekering voor ziektekosten hebben. Zo ontvang je een terugbetaling voor je medische kosten. Je moet je daarvoor verplicht aansluiten bij een ziekenfonds of bij de hulpkas. Mensen met een laag inkomen hebben recht op een verhoogde tegemoetkoming voor gezondheidszorg. Je betaalt dan minder of geen remgeld voor raadplegingen, geneesmiddelen, ziekenhuisopname, ....

Sommige uitbetaalde voordelen (bv. leefloon, inkomensgarantie voor ouderen, ...) geven automatisch recht op deze tegemoetkoming. Je hoeft dus zelf niets te doen. Je ziekenfonds of de hulpkas kent automatisch de verhoogde tegemoetkoming toe en bezorgt je nieuwe klevers met een aangepaste code die eindigt op een 1.  

Heb je een laag inkomen, maar krijg je geen sociale uitkering? Dan kom je niet automatisch in aanmerking. Dien zelf je aanvraag in bij je ziekenfonds. Neem zoveel mogelijk inkomensbewijzen mee (bv. aanslagbiljet, loonbrieven, fiches 281.10, pensioenstroken) voor een vlotte aanvraag. Eens de verhoogde tegemoetkoming toegekend, ontvang je nieuwe klevers met een aangepaste code die eindigt op een 1. 

Tip: Wil je weten of je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming? Ga langs bij je ziekenfonds of bekijk in dit overzicht of jij recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming.

Tip: Het statuut verhoogde tegemoetkoming opent rechten op andere financiële voordelen zoals de maximumfactuur, goedkoper treinvervoer, verwarmingstoelage, UiTPAS met kansentarief, sociaal telefoontarief, sociaal tarief gas en elektriciteit, gratis huisvuilzakken, ... 

Infofiche: Sociale voordelen gezondheid, Ziekenfonds

Personen met een laag inkomen kunnen onder bepaalde voorwaarden een beroep doen op de verhuisdienst van OCMW Gent. Informeer bij het Welzijnsbureau in je buurt! 

Extra info is ook te vinden via de website.

Tip: Stel jouw vraag tijdig. Op drukke momenten kan er een wachtlijst zijn. 

Infofiche: Financiële steun bij wonen, Wijkwelzijnsbureau OCMW Gent

Vermaatschappelijking van de zorg heeft respect voor de eigen krachten en mogelijkheden van de burger en zijn omgeving. Het gaat om een verschuiving in het zorglandschap waarbij men ernaar streeft om mensen met een beperking, chronisch zieken, kwetsbare ouderen, jongeren met gedrags- en emotionele problemen, mensen die in armoede leven, …., een eigen zinvolle plek in de samenleving te laten innemen, hen waar nodig te ondersteunen en de zorg zoveel mogelijk geïntegreerd in de samenleving te laten verlopen.

Let op: In het debat over de vermaatschappelijking van de zorg kijkt men vaak naar vrijwilligerswerk en zelfzorginitiatieven. Veel vrijwilligers helpen de ‘vermaatschappelijking van de zorg’ mee in de praktijk te zetten, maar ze zijn niet de enige partners in dit verhaal van inclusie. Vermaatschappelijking gaat over samenlevingsopbouw, buurtwerk en vooral samenwerking van heel veel partners.

Lees meer in de publicatie (Vlaamse overheid) over vermaatschappelijking van zorg in de dagelijkse praktijk.

Infofiche: Breed onthaal, Ontmoetingsplaatsen

Een verontrustende opvoedingssituatie is een situatie waarbij de hulpverlener oordeelt dat de ontwikkelings- en ontplooiingskansen of de integriteit (psychische, fysieke of seksuele) van de minderjarige of van één of meer leden van het gezin waartoe de minderjarige behoort, niet meer kan beschermd worden. Met andere woorden, elke situatie waarin iemand (hulpverlener, cliënt zelf, andere betrokkenen) zich ongerust maakt over de ontwikkeling- of ontplooiing van het kind.

Voorheen sprak men van problematische opvoedingssituatie (POS). Deze term is niet langer in gebruik. 

Infofiche: Jeugdbescherming, Verontrustende opvoedingssituatie, Gemeenschapsinstelling

Voor daklozen, jongeren in het kader van Contextbegeleiding bij autonoom wonen (CBAW) en personen met een geestelijk gezondheidsproblematiek, kunnen bepaalde organisaties (OCMW, CAW, erkende diensten voor begeleid zelfstandig of beschut wonen, mobiele psychische hulp, …) binnen de sociale huisvesting een versnelde toewijs vragen. Zij krijgen dan voorrang bij het huren van een sociale woning. De woonmaatschappij kan begeleidende maatregelen vragen aan de aanmeldende organisatie.

Tip: Meer informatie over de toewijzing van een sociale woning vind je op de website van Wonen in Vlaanderen. Bekijk ook eens de vaak gestelde vragen onderaan de pagina.

Infofiche: Huisvestingsinitiatieven, Woonmaatschappij, Sociaal verhuurkantoor

De vertrouwenspersoon is een familielid, vriend of een ander persoon die door jou is aangewezen om je bij te staan bij: 

• het verkrijgen van informatie over je gezondheidstoestand
• de inzage van je patiëntendossier of het verkrijgen van een afschrift ervan
• het neerleggen van een klacht

Je kan zelf een vertrouwenspersoon aanwijzen met het formulier 'Aanwijzing van een vertrouwenspersoon'.

Let op: Een vertrouwenspersoon is niet hetzelfde als een vertegenwoordiger, die opkomt voor je rechten indien je hiertoe niet in staat bent of een bewindvoerder, die aangesteld wordt door de vrederechter. Meer weten? Bekijk het filmpje hieronder of lees de brochure patiëntenrechten:

Infofiche: Patiëntendossier, Netwerkversterking (rubriek kinderen en jongeren), Ombudsfunctie GGZ (rubriek geestelijke gezondheid)

Bij de VDAB kan je terecht met heel wat zaken die te maken hebben rond werk, werk zoeken en opleiding. Je kan er als werkzoekende terecht voor informatie omtrent vacatures, sollicitatie-trainingen, beroepsopleidingen (de zogenaamde knelpuntberoepen), ... 

Om recht te hebben op een werkloosheidsuitkering, moet je je inschrijven bij de VDAB. Inschrijven is heel eenvoudig. Surf naar vdab.be of bel naar het gratis nummer 0800 30 700.

Tip: Ook wanneer je je studies hebt afgerond of stopgezet moet je je inschrijven bij de VDAB. Op die manier begint je beroepsinschakelingstijd te lopen en behoud je je groeipakket (tot max 25 jaar) 

Infofiche: Werk zoeken, VDAB-opleiding

De Vlaamse sociale bescherming (VSB) is een extra bescherming bovenop de sociale zekerheid voor mensen die veel zorg nodig hebben. VSB bestaat vandaag uit drie soorten maandelijkse cash tegemoetkomingen in de kosten voor niet-medische zorgen. Deze tegemoetkomingen krijgen de naam Vlaams zorgbudget. Er is een Vlaams zorgbudget voor:

1. personen met een handicap (zorgbudget)
2. zwaar zorgbehoevenden (de zorgverzekering)
3. ouderen met een zorgnood (tegemoetkoming hulp aan bejaarden)

Iedere inwoner van Vlaanderen ouder dan 25 betaalt elk jaar de zorgpremie aan een zorgkas om aangesloten te zijn bij de Vlaamse sociale bescherming. Wie recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming in de gezondheidszorg betaalt een lagere bijdrage. Je betaalt geen bijdrage wanneer de rechtbank je een collectieve schuldenregeling heeft opgelegd of een persoonlijk faillissement heeft uitgesproken. Bezorg in dat geval wel een attest (kopie van het vonnis) aan je zorgkas. 

Heb je nog vragen over je zorgpremie of over de Vlaamse sociale bescherming? Denk je dat je recht hebt op een zorgbudget? Neem contact op met je ziekenfonds.

Tip: Je kan via de Vlaamse sociale bescherming ook een mobiliteitshulpmiddel kopen of huren met een voorschrift van je arts. 

Infofiche: Tegemoetkomingen thuiszorg (zorgkas),  Ziekenfondsen, Mobiliteit mensen met een beperking, Sociale voordelen gezondheid

Een vluchteling is iemand die zijn thuisland ontvlucht is uit vrees voor geweld of voor zijn leven. Het zijn vaak mensen die vluchten uit een oorlogsgebied of gebieden waar permanent geweld aanwezig is. Het Internationaal Vluchtelingenverdrag bepaalt dat er een gegronde vrees moet zijn voor vervolging op grond van ras, godsdienst, nationaliteit, behoren tot een bepaalde sociale groep of politieke overtuiging, ... 

Erkende vluchtelingen mogen niet worden teruggestuurd. Er is een verplichting voor de verdragspartijen om deze personen internationale bescherming te verlenen.

Infofiche:  Internationale bescherming, Verblijfsstatuten

Een voogd is iemand die volgens de rechtbank of het ministerie van een land zorg moet dragen voor een minderjarige en heeft ook te maken met wettelijke vertegenwoordiging. Voogdij is een burgerrecht​elijke regeling die het ouderlijk gezag vervangt. Doel ervan is om minderjarigen juridisch te beschermen omdat ze de wijsheid en de ervaring missen om zelf aan het rechtsverkeer deel te nemen. De voogdijregeling is niet iets waar je vrijwillig voor kiest.

Er bestaan verschillende vormen van voogdij: provoogdij, pleegvoogdij, “gewone” voogdij, OCMW-voogdij, voogdij over niet-begeleide minderjarige vreemdelingen en voogdij ad hoc. 

Infofiche: Niet-begeleide minderjarigen, Kinderrechten

Statuut dat sinds het Decreet Integrale Jeugdhulp van 2014 gegeven wordt aan een minderjarige waarbij een Verontrustende Opvoedingssituatie wordt vastgesteld. Onder verontrustende opvoedingssituatie wordt verstaan: een toestand waarbij door bijzondere gebeurtenissen/relationele conflicten en/of de leefomstandigheden de fysieke integriteit, de affectieve, morele, intellectuele of sociale ontplooiingskansen van het kind of de jongere in het gedrang komen.

Tip: Op www.nupraatikerover.be kan je anoniem chatten over geweld, verwaarlozing of misbruik. Het chatgesprek is vertrouwelijk tussen jou en een gespecialiseerde chatmedewerker.

Let op: Voorheen sprak men van problematische opvoedingssituatie (POS). Deze term is niet langer in gebruik. 

Infofiche: Verontrustende opvoedingssituatie, Jeugdbescherming, Gemeenschapsinstelling